Toàn văn bài phát biểu của Tổng
thống Mỹ Obama tại
Trung Tâm hội nghị Quốc gia, sáng 24.5.2016
Xin chào Việt Nam!
Xin cảm ơn Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã dành cho chúng tôi sự
chào đón nồng nhiệt trong chuyến thăm này. Xin cảm ơn các bạn có mặt ở đây ngày
hôm nay.
Xin cảm ơn Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã dành cho chúng tôi sự
chào đón nồng nhiệt và hiếu khách trong chuyến thăm này. Xin cảm ơn các bạn có
mặt ở đây ngày hôm nay, những người Việt Nam đến từ khắp đất nước, trong đó có
những người trẻ đại diện cho sự năng động, tài năng và niềm hi vọng của người
dân Việt Nam.
Trong chuyến thăm này, sự thân thiện của các bạn đã chạm tới trái
tim của chúng tôi. Nhiều người vẫy tay chào tôi bên đường, làm tôi cảm thấy được
tình hữu nghị giữa các dân tộc.
Hôm qua tôi đến thăm phố cổ nổi tiếng của Hà Nội và được ăn bún
chả rất ngon, uống bia Hà Nội. Đường phố thật đông đúc, tôi chưa bao giờ thấy
nhiều xe máy như vậy trong đời mình. Tôi chưa thử qua đường, nhưng có lẽ sau
này có dịp trở lại Việt Nam, các bạn sẽ chỉ cho tôi cách qua đường như thế nào.
Tôi không phải Tổng thống Mỹ đầu tiên đến Việt Nam trong những năm
gần đây, nhưng tôi là tổng thống đầu tiên - cũng như các bạn - trưởng thành sau
cuộc chiến tranh Việt Nam.
Khi lực lượng quân sự Mỹ rời Việt Nam lúc đó tôi 13 tuổi. Lần đầu tiên
tôi tiếp xúc với người Việt Nam là ở Hawaii, nơi tôi lớn lên. Tôi đã gặp một số
người Mỹ gốc Việt ở đó, nhiều người còn trẻ hơn tôi. Nhiều người trẻ Việt Nam,
cũng như hai con gái tôi, khi sinh ra chỉ biết đến hòa bình và tiến trình bình
thường hóa quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ. Khi đến đây tôi ý thức về quá khứ, ý thức
về một lịch sử khó khăn, nhưng chúng ta hướng về tương lai, sự thịnh vượng, an
ninh và phẩm giá con người để chúng ta có thể thăng tiến lẫn nhau.
Tôi cũng trân trọng quá khứ lịch sử rất huy hoàng của Việt Nam.
Hàng nghìn năm, Việt Nam đã trồng cấy trên mảnh đất này. Chúng ta đã có lịch sử
trống đồng Đông Sơn. Hà Nội đã đứng vững trên dòng sông Hồng hơn một nghìn năm.
Thế giới đều biết đến lụa và những bức tranh của Việt Nam và Văn Miếu là khẳng
định về tri thức của Việt Nam. Sau nhiều thế kỷ, vận mệnh của Việt Nam đã bị
nhiều nước can thiệp, nhưng tinh thần bất khuất của người Việt Nam cũng giống
như cây tre như Lý Thường Kiệt đã ghi lại:
Sông núi nước Nam vua Nam ở
Rành rành đã định tại sách trời.
Hôm nay chúng ta cũng nhớ tới lịch sử dài hơn giữa người Việt và
người Mỹ mà chúng ta có thể bỏ quên. 200 năm trước, khi Đấng Lập Quốc Thomas Jerferson của chúng tôi
nói những người Mỹ đi tìm kiếm giống lúa gạo cho nông trại của mình và người nói
đến Việt Nam, nơi nổi danh với giống gạo trắng, ngon, năng suất rất cao. Tiếp
đó, những con thuyền đã đến Việt Nam buôn bán. Trong thế chiến II, người Mỹ đã
tới hỗ trợ người Việt kháng chiến chống lại sự xâm chiếm.
Khi những phi công Mỹ bị bắn rơi, người Việt Nam đã giúp đỡ họ.
Vào ngày tuyên bố độc lập của Việt Nam, đám đông đã tập trung trên những con đường
của thành phố này và Hồ Chí Minh đã trích Tuyên Ngôn Độc Lập của Mỹ, rằng mọi
người sinh ra đều có quyền bình đẳng và Tạo Hóa đã ban cho họ thụ hưởng các
quyền bất khả xâm phạm trong đó có quyền sống, quyền tự do, và quyền mưu cầu
hạnh phúc.
Vào một thời điểm khác, việc theo đuổi những lý tưởng chung và
lịch sử chung trong việc đánh đuổi thực dân đáng nhẽ ra đã đưa chúng ta xích lại
gần nhau. Tuy nhiên thay vào đó Chiến Tranh Lạnh và nỗi lo sợ với chủ nghĩa
cộng sản đã đẩy chúng ta đến một cuộc xung đột và sự phức tạp xuyên suốt lịch
sử nhân loại làm chúng ta lần nữa đã nhận thức được sự thật đau đớn hơn rằng:
chiến tranh dù cho với ý định nào đi nữa đều mang lại sự đau đớn và bi kịch cho
người dân của chúng ta.
Trong các nghĩa trang quân đội gần đây hay trên bàn thờ của các
gia đình Việt Nam chứa đựng đầy những nỗi đau. Có khoảng 3 triệu người Việt Nam,
dân thường và binh sĩ ở cả hai phía, đã mất đi. Trên Bức Tường Tưởng Niệm Chiến
Tranh ở Washington, người ta có thể chạm vào tên của 58.315 binh sĩ vĩnh viễn
không trở về ở cả hai nước nơi các cựu binh và gia quyến của bên thất trận vẫn
còn đau đớn vì bạn bè và người thân yêu của họ đã mất mạng. Chúng tôi những
người ở Mỹ học được rằng ngay cả khi chúng ta bất đồng về cuộc chiến, chúng ta
vẫn phải luôn tôn trọng những người đã ngã xuống vì đất nước, và chào đón họ
trở về với niềm kính trọng mà họ xứng đáng được có. Chúng ta người Mỹ - Việt có
thể tham gia với nhau ở đây và thừa nhận nỗi đau và hi sinh của cả hai phía.
Trong hai thập nhiên gần đây Việt Nam đã đạt được những tiến bộ to
lớn và ngày hôm nay thế giới có thể nhìn thấy những bước tiến mạnh trong cải
cách kinh tế trong các thỏa thuận thương mại bao gồm cả với Hoa Kỳ. Các bạn đã hội nhập với nền kinh tế toàn cầu.
Bán hàng hóa trên toàn thế giới. Có nhiều hơn các nhà đầu tư bên ngoài đang đến
và có trở thành một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực Châu
Á. Việt Nam đã tiến tới quốc gia có thu nhập trung bình. Chúng tôi nhìn thấy sự
tiến bộ của các bạn qua các tòa nhà chọc trời và sự nhộn nhịp ở hai thành phố
lớn với các trung tâm thương mại lớn.
Trên bản đồ vệ tinh chúng tôi nhìn thấy có không gian và một thế
hệ mới của các công ty khởi nghiệp và điều hành các doanh nghiệp. Chúng tôi nhìn
thấy sự tăng trưởng nơi hàng chục triệu người kết nối với nhau qua mạng
facebook, Instagram. Không phải chỉ để post các bức ảnh “tự sướng” mặc dù tôi
nghe nhiều người làm điều đó và có nhiều người cũng đã mời tôi cùng chụp ảnh,
nhưng còn có nhiều người chia sẻ những chính nghĩa mà họ quan tâm như chiến
dịch bảo vệ các cây đại thụ. Những sự năng động này tạo ra sự tiến bộ thực sự
trong cuộc sống của người dân ở Việt Nam công tác giảm nghèo đã đạt được những
thành quả lớn. Sự tiến bộ này nâng cao thu nhập gia đình và đưa nhiều gia đình
vào tầng lớp trung lưu đang lên của xã hội. Nghèo đói, bệnh tật, và xâm phạm
quyền phụ nữ và trẻ em đã giảm hẳn. Số người được sử dụng nước sạch và điện gia
tăng. Trẻ em nam nữ đang tuổi đi học và tỉ lệ biết chữ đã tiến triển.
Đây là sự tiến bộ phi thường các bạn đạt được chỉ trong thời gian ngắn.
Và Việt Nam đã thay đổi, đồng nghĩa mối quan hệ giữa hai quốc gia cũng thay
đổi. Chúng ta học được nhiều bài học tốt hơn qua đối thoại chân thành. Cả hai
phía sẵn sàng thay đổi. bằng cách này cuộc chiến đã chia rẽ chúng ta lại trở
thành nguồn chữa lành. Nó cho phép chúng ta chịu trách nhiệm tìm kiếm người mất
tích và cuối cùng đưa họ về nước, cho phép chúng tôi giúp đỡ gỡ bỏ những bãi
mìn còn chưa nổ. Trẻ con không thể nào bị mất chân bởi những bãi mìn này.
Chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ trẻ em khuyết tật và cũng giúp loại
bỏ chất độc màu da cam. Vì thế Việt Nam có thể thu lợi nhiều hơn từ đất đai mình.
Chúng tôi tự hào vì những công việc chúng ta đã phối hợp với nhau tại Đà Nẵng
và chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ ở sân bay Biên Hòa. Chúng ta cũng không quên
rằng quá trình hòa giải của hai nước chúng ta được thúc đẩy bởi các cựu binh đã
từng đối mặt với nhau và nay quay lại với nhau. Thượng nghị sĩ John McCain, tù
binh trong chiến tranh, đã đến gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp và nói rằng “Hai
nước chúng ta không nên là kẻ thù, nên làm bạn”.
Nhiều người Mỹ - Việt đã nỗ lực hàn gắn những vết thương và xây
dựng thời đại mới cho hai nước. Có những người như trung úy Hải quân giờ là ngoại trưởng John
Kerry, nay đang có mặt ở đây. Đại diện tất cả tôi xin cảm ơn ngoại trưởng vì những
cống hiến tuyệt vời. Chính bởi những người cựu chiến binh đã cho chúng ta thấy
con đường đi và người dân đã cảm thấy rất phấn khích để tiếp tục mưu cầu hòa
bình. Chúng ta trở nên gần gũi nhau hơn, thương mại tự do ngày càng tăng lên,
các sinh viên, học giả cùng nghiên cứu với nhau.
Chúng tôi đã đón nhiều sinh viên Việt Nam hơn bất kỳ nước nào khác
ở Đông Nam Á. Việt Nam cũng đón nhiều khách du lịch Mỹ hơn bao giờ hêt, khắp
nơi trên 36 phố phường cổ Hà Nội, các cửa hàng ở Hội An, cố đô Huế. Người Việt
và người Mỹ đều có thể ngâm nga bài hát của Văn Cao “Từ nay người biết quê
người. Từ nay người biết thương người”. Với vai trò là tổng thống, tôi muốn
tiếp tục những sự tiến bộ này của quan hệ hai nước và với quan hệ đối tác toàn
diện của chúng ta ngày càng gần gũi hơn, chúng ta đang ngày càng hợp tác.
Mục tiêu của tôi trong chuyến thăm này là chúng ta xây dựng nền
tảng ngày càng vững chắc hơn cho quan hệ hai nước trong nhiều thập kỷ tới. Trong
một cách nào đó, lịch sử của chúng tôi đã bắt đầu với tổng thống Thomas
Jerferson. Hơn hai trăm năm giờ đây đã dần viên mãn. Chúng ta đã mất rất nhiều
năm để nỗ lực hàn gắn quan hệ. Chúng tôi muốn nói một điều mà chúng tôi không
thể tưởng tượng được trước đây: ngày hôm nay, hai nước đã trở thành bạn bè, đối
tác của nhau. Tôi tin tưởng rằng những kinh nghiệm của chúng ta sẽ là những bài
học cho cả thế giới. Trong một thời điểm mà có những cuộc xung đột tưởng như
không thể kết thúc, không giải quyết được thì giờ đây quan hệ của chúng ta đã
cho thấy có thể tạo ra sự thay đổi, nếu chúng ta thay đổi tấm lòng. Một tương
lai tốt đẹp hơn là điều khả thi nếu chúng ta không còn là tù nhân của quá khứ.
Chúng ta đã minh chứng rằng hòa bình bao giờ cũng tốt đẹp hơn chiến tranh. Với
sự tiến bộ, phẩm giá con người cần được thúc đẩy chứ không phải là chiến tranh
hay xung đột. Đây là điều mà hai nước đã chỉ ra cho thế giới thấy.
Quan hệ đối tác giữa Mỹ với Việt Nam dựa trên những điều căn bản: Việt Nam là một nước có chủ quyền
độc lập và không có quốc gia nào khác có thể áp đặt ý chí hay quyết định vận
mệnh của người dân Việt Nam. Độc lập, chủ quyền ấy do người dân Việt Nam quyết
định.
Mỹ rất quan tâm đến sự thành công của Việt Nam, nhưng mối quan hệ
đối tác toàn diện với Việt Nam chỉ mới là giai đoạn khởi đầu.Tôi không còn nhiều
thời gian nữa trong nhiệm kỳ của mình nhưng tôi mong muốn mình có thể đóng góp
nhiều hơn cho quan hệ hai nước. Trước tiên, chúng ta cần hợp tác nhiều hơn để
tạo ra và đem lại những cơ hội thịnh vượng thực sự cho người dân hai nước. Tôi
hiểu những giá trị mới của nền kinh tế toàn cầu trong thế kỷ 21.
Dòng vốn đầu
tư và thương mại sẽ đổ về các nước có nền pháp quyền và có hành lang pháp lý
đúng đắn bởi vì không ai muốn hối lộ để bắt đầu công việc kinh doanh, bởi không
ai muốn đến trường hay buôn bán nếu họ không biết họ sẽ bị đối xử như thế nào.
Nền kinh tế tri thức sẽ đổ vào các quốc gia nơi con người có quyền tự do suy
nghĩ và trao đổi ý tưởng, và sáng tạo. Do vậy, phát triển thự sự không chỉ là khai
thác kẻ khác nhưng cần đầu tư vào nguồn lực giá trị nhất là con người. Đó là
những kỹ năng đào tạo và đầu tư vào những con người có tài năng, thay vì khai
thác tài nguyên thiên nhiên. Đây là những thế mạnh mà Mỹ có thể hợp tác với
Việt Nam.
Ngày hôm qua như tôi đã thông báo, lực lượng gìn giữ hòa bình
(Peace Corps) sẽ đến Việt Nam tập trung chủ yếu vào việc đào tạo tiếng Anh. Thế
hệ trước của người Mỹ đến đây để chiến đấu, nhưng thế hệ sau của người Mỹ đã
đến đây để dạy dỗ và đóng góp cho sự phát triển của Việt Nam và làm sâu sắc hơn
tình hữu nghị hai nước.
Các công ty công nghệ hàng đầu, đại học danh tiếng Mỹ đã đến Việt
Nam để hợp tác, đào tạo về khoa học công nghệ, toán học, y tế…vì khi chúng tôi
muốn chào đón nhiều công dân, thanh niên Việt Nam sang Mỹ thì chúng tôi cũng
muốn thế hệ trẻ Việt Nam được hưởng nền giáo dục đẳng cấp toàn cầu ngay tại
Việt Nam.
Do vậy, tôi rất vui mừng thông báo với các bạn, mùa thu năm nay
đại học Fullbright sẽ đi vào hoạt động tại TPHCM. Đại học này phi lợi nhuận, chất
lượng cao sẽ cung cấp nhiều học bổng cho sinh viên Việt Nam cho người nghèo.
Các sinh viên, học giả, nhà nghiên cứu hai nước sẽ tập trung vào các lĩnh vực
như chính sách công, quản trị doanh nghiệp, hợp tác trong các lĩnh vực máy
tính, từ thơ của Nguyễn Du, triết học của Phan Chu Trinh tới lĩnh vực toán của
GS Ngô Bảo Châu...
Chúng tôi mong muốn sẽ kết nối những doanh nghiệp trẻ Việt - Mỹ.
Nếu có thể tiếp cận với công nghệ, kỹ năng mà người Việt cần thì sẽ không có gì
là trở ngại với các bạn. Chúng tôi mong muốn khuyến khích cả phụ nữ Việt Nam,
những người có tài năng để đảm bảo về bình đẳng giới ở Việt Nam. Từ thời đại
Hai Bà Trưng đến nay, người phụ nữ Việt Nam luôn mạnh mẽ, tự cường và giúp cho
đất nước Viêt Nam tiến lên phía trước. Và bằng chứng hiển nhiên là tôi nói điều
này nơi nào trên thế giới tôi đến. Gia đình, cộng đồng và quốc gia sẽ cường
thịnh hơn khi phụ nữ được bình đẳng cơ hội để thành công trong trường học, công
sở và trong bộ máy chính phủ. Điều này luôn đúng ở bất kỳ đâu và kể cả ở Việt
Nam.
Với tư cách là Tổng thống Mỹ, tôi ủng hộ mạnh mẽ TPP, bởi vì hiệp
ước thương mại này sẽ giúp cho Việt Nam xuất khẩu nhiều sản phẩm hàng ra thế
giới và giúp Việt Nam thu hút thêm nhiều nhà đầu tư. TPP sẽ đòi hỏi phải cải
cách để bảo vệ người lao động và nền pháp quyền trong nền kinh tế tri thức. Hoa
Kỳ đã sẵn sàng để hỗ trợ Việt Nam bổ sung điều chỉnh cho phù hợp với những cam
kết đã kí. Trong tư cách là tổng thống Hợp Chúng Quốc, tôi hết sức ủng hộ hiệp
định thương mại này vì giúp các bạn có thể mua những hàng hóa chất lượng cao từ
Hoa Kỳ. Hơn nữa, tôi ủng hộ TPP vì nó liên quan đến lợi ích chiến lược. Điều
này sẽ giúp cho Việt Nam không phải phụ thuộc thương mại với quốc gia nào duy
nhất và thụ hưởng lợi ích từ nhiều phía bao gồm cả Hoa Kỳ.
TPP cũng sẽ giúp tăng cường hợp tác vùng, giúp các bạn giải quyết
các vấn đề bình đẳng kinh tế, thúc đẩy nhân quyền, giúp cho người lao động có
lương cao và điều kiện lao động an toàn hơn. Trong thời gian gần nhất người lao
động có thể tổ chức nghiệp đoàn độc lập, chống lao động cưỡng bức và lạm dụng
lao động trẻ con. TPP thúc đẩy bảo vệ môi trường và nhất là góp phần nâng tiêu
chuẩn chống tham nhũng trong các thỏa thuận thương mại. Đây là tương lai, hy
vọng mà TPP mang lại cho chúng ta. Tất cả các quốc gia thành viên, Mỹ hay Việt
Nam phải cam kết thực hiện các quy định mà TPP đặt ra.
Tất cả chúng ta phải nỗ lực vì sự thịnh vượng kinh tế và bảo đảm
an ninh quốc gia. Điều này mang lại mục tiêu thứ hai mà chúng ta có thể hợp tác
với nhau trong chương trình đào tạo an ninh chung. Trong chuyến thăm này của
tôi hai bên đã nhất trí xây dựng niềm tin, tiếp tục công tác đào tạo, cung cấp
thiết bị cho cảnh sát biển, năng lực bảo vệ hàng hải cũng như cứu trợ nhân đạo
trong thiên tai. Hôm qua, tôi đã tuyên bố Mỹ sẽ dỡ bỏ lệnh hoàn toàn cấm bán vũ
khí sát thương cho Việt Nam, đảm bảo Việt Nam có thể có vũ khí cần thiết để đảm
bảo an ninh. Chúng tôi mong muốn thể hiện rõ cam kết bình thường hóa toàn bộ
quan hệ của Hoa Kỳ với Việt Nam.
Thế kỷ 20 đã dạy cho tất cả chúng ta, không chỉ Việt Nam một trật
tự quốc tế và an ninh chung phụ thuộc lẫn nhau. Chúng ta xây dựng thông lệ chung
tất cả quốc gia đều là quốc gia có chủ quyền, dù lớn hay nhỏ phải được tôn
trọng toàn vẹn lãnh thổ. Các nước lớn không được bắt nạt các nước nhỏ hơn, việc
giải quyết các tranh chấp cần tiến hành hòa bình. Các thể chế như ASEAN và Hội
Nghị Thượng Đỉnh Đông Á cần được củng cố. Đó là điều mà chúng tôi tin tưởng và
ủng hộ.
Các biện pháp hòa bình và liên kết vùng như ASEAN cần được tiếp
tục củng cố như niềm tin của tôi, niềm tin của Hoa Kỳ. Đây là điều chúng tôi tuyên
bố khi đến thăm Lào đầu năm nay.
Ở Biển Đông, chúng tôi không phải là một bên tranh chấp, nhưng chúng tôi khẳng định và đề cao quyền
tự do hàng hải và hàng không; tự do thương mại không bị ngăn trở; giải quyết
các tranh chấp thông qua pháp lý và luật pháp quốc tế. Nước Mỹ
sẽ đưa tàu và máy bay di chuyển ở bất kỳ nơi nào mà luật pháp quốc tế cho phép,
và ủng hộ quyền của các nước khác hành động như vậy.
Cho dù mối quan hệ hợp tác của chúng ta có gần gũi như thế nào,
một trong các điểm quan trọng trong quan hệ đối tác của chúng ta là giải quyết
sự khác biệt giữa các chính quyền về nhân quyền.
Tôi nói điều này bởi không có quốc gia nào hoàn hảo. Sau 2 thế kỷ
lập nước, chúng tôi vẫn đang phải cố gắng đạt được những ý tưởng chúng tôi đã
đề ra khi chúng tôi lập quốc, như cắt giảm ngân sách cho chính trị, sự gia tăng
bất bình đẳng về kinh tế, phân biệt chủng tộc trong hệ thống tư pháp, bất bình
đẳng thu nhập giữa nam và nữ. Tất nhiên chúng tôi vẫn nhận được sự phê bình.
Ngày nào chúng tôi cũng nhận được phê bình, tôi thề là tôi và chính phủ bị chỉ
trích mỗi ngày. Nhưng những lời chỉ trích cằn nhằn đó mở ra các tranh luận cởi
mở giúp chúng ta nhìn nhận sự chưa hoàn hảo và cho phép mọi người có tiếng nói.
Những phê bình này giúp chúng tôi phát triển lớn mạnh hơn, thịnh vượng và công
bằng hơn. Việc mọi người có quyền đưa ra lời phê phán thì chính là điều giúp xã
hội tiến bộ hơn.
Như tôi đã nói trước, Hoa Kỳ không muốn áp đặt mô hình chính quyền
của mình cho Việt Nam. Chúng tôi tin rằng giá trị Hoa Kỳ mà tôi nói là giá trị
phổ quát của nhân loại được Tuyên Ngôn Nhân Quyền Phổ Quát đề cập và chúng được
nêu trong Hiến pháp Việt Nam. Hiến
pháp đó khẳng định mọi công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do tụ tập, tự do
lập hội và tự do biểu tình. Đây là những điều đã được quy định
trong hiến pháp Việt Nam.
Tôi xin chia sẻ một số điểm theo quan điểm về vấn đề này. Chúng ta
đang cố áp dụng những nguyên tắc bảo đảm rằng các giới chức chính quyền phải
thực sự thấm nhuần những ý tưởng này. Trong những năm gần đây Việt Nam đã đạt
được nhiều tiến bộ nhưng vẫn chưa cam kết cải thiện luật pháp cho phù hợp với
hiến pháp mới của mình và các chuẩn mực luật pháp quốc tế, và gần đây đã thông
qua luật mà chính quyền hạn chế thông tin. Và như tôi nói Việt Nam đã cam kết
cải cách kinh tế và lao động theo quy định của TPP. Đây là những bước tiến tích
cực và tương lai của Việt Nam sẽ được người dân Việt Nam quyết định. Mọi quốc
gia phải lược hóa lộ trình của mình.
Hai nước của chúng ta có sự khác biệt về truyền thông, hệ thống
chính trị và văn hóa. Nhưng như một người bạn của Việt Nam tôi xin được nêu ra
lý tưởng của mình khi tin rằng tại sao Việt Nam lại thành công hơn khi các
quyền phổ quát được tôn trọng.
Khi có quyền tự do biểu đạt, tự do ngôn luận, tự do chia sẻ ý
tưởng, và tiếp cận internet và các mạng xã hội mà không bị giới hạn, thì đó là nguyên
liệu cần để thúc đẩy sáng tạo mà nền kinh tế cần có để phát triển. Đó là cách
mà facebook bắt đầu. Đó là cách các công ty lớn đã phát triển khi ai đó có ý
tưởng khác nhau được đưa ra chia sẻ.
Khi có quyền tự do báo chí, các nhà báo và blogger có thể chiếu
sáng vào những bất công và vi phạm. Đó là cách bắt các công chức phải chịu trách
nhiệm và xây dựng niềm tin chung rằng hệ thống làm việc có hiệu quả. Khi các
ứng viên được chạy đua tranh cử và các cuộc bầu cử diễn ra tự do thì cử tri có
quyền lựa chọn lãnh đạo cho mình trong các cuộc bầu cử tự do và công bằng. Điều
đó làm cho đất nước ổn định hơn bởi người dân biết tiếng nói của mình có giá
trị và sự thay đổi ôn hòa là khả thi. Và họ có thể đưa người lãnh đạo mới vào
hệ thống. khi có tự do tôn giáo, không chỉ cho phép người dân diễn tả tình yêu
thương và lòng trắc ẩn vốn là trung tâm điểm của mọi tôn giáo nhưng còn cho
phép các nhóm tôn giáo phục vụ cộng đồng mình qua các trường học, bệnh viện,
chăm sóc người nghèo, người yếu đuối.
Khi có tự do tụ tập, khi công dân có quyền tự do lập hội trong một
xã hội dân sự, thì chính quyền có thể dễ dàng xử lý vấn đề của mình hơn và mà
đôi khi tự nó không thể giải quyết.
Đó là quan điểm của tôi khi thực hiện các quyền này thì không phải
là một sự đe dọa cho sự ổn định nhưng thực sự thúc đẩy sự ổn định và là nền
tảng để tiến bộ.
Sau cùng, nó là khao khát có được những quyền đó vốn được tạo cảm hứng
từ những con người khắp nơi trên thế giới và ngay cả tại Việt Nam nhằm ném đi
chủ nghĩa thực dân. Tôi tin rằng việc thực hiện những quyền này là cách để độc
lập đầy đủ nhất mà rất nhiều người mong ước, bao gồm cả ở đây, nơi một đất nước
tuyên bố mình là “của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân”. Việt Nam sẽ làm
khác hơn so với Hoa Kỳ. Và chúng ta phải làm khác đi so với các quốc gia khác
trên toàn thế giới. Nhưng đó là nguyên tắc căn bản mà tôi nghĩ là chúng ta phải
cố đạt và cải thiện.
Khi tôi nói những điều này như một người sắp rời nhiệm sở, người
được hưởng lợi từ quá trình làm việc 8 năm thể hiện qua cách mà hệ thống chúng
tôi làm việc và tương tác với các quốc gia trên toàn thế giới muốn cải thiện hệ
thống của mình.
Cuối cùng tôi nghĩ rằng đối tác của chúng ta có thể đáp ứng các
thách thức toàn cầu mà không quốc gia nào có thể tự mình giải quyết. Nếu chúng
ta bảo đảm sự lành mạnh cho người dân và vẻ đẹp của hành tinh này, thì sự phát
triển sẽ bền vững.
Về thách thức toàn cầu, Việt Nam cần bảo vệ các nơi như Vịnh Hạ
Long, Sơn Đòng vì tương lai con cháu chúng ta. Nước biển tăng sẽ làm ảnh hưởng
đến các vùng ven biển và như một đối tác với Việt Nam chống lại ảnh hưởng của
biến đổi khí hậu, Việt Nam cần hoàn thành đầy đủ cam kết Paris. Ta cần giúp
người nông dân và các làng mạc, cũng như người dân chống lại ảnh hưởng vùng
ngập mặn như đồng bằng sông Cửu Long - nơi cung cấp thực phẩm lớn cho thế giới
và nuôi sống thế hệ tương lai. Chúng ta cũng phải giúp đỡ cho các nước để xây
dựng năng lực về nhiều vấn đề như cải thiện y tế, chống lại các đại dịch ảnh
hưởng đến tất cả chúng ta. Mỹ vui mừng khi đã giúp đỡ Việt Nam tham gia hơn nữa
nhiệm vụ gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.
Đặc biệt hai nước trước đây tham gia chiến trận, nhưng giờ cùng
hợp tác bảo vệ hòa bình. Việt Nam và Mỹ cần nỗ lực hơn nữa trong việc tăng cường
đối thoại song phương. Một sự hợp tác giúp định hình môi trường quốc tế theo
cách tích cực. Những gì tôi nói hôm nay không xảy ra qua một đêm hay là không
thể thay thế. Vẫn luôn có những cản trở và sự tụt hậu trên hành trình. Sẽ có
những khi ta hiểu lầm. Sự hợp tác này cần nỗ lực bền bỉ và đối thoại thực chất
từ cả hai phía nhằm liên tục thay đổi.
Nhìn vào lịch sử, thách thức mà chúng ta vượt qua, tôi lạc quan
vào tương lai của quan hệ hai nước chúng ta. Niềm tin tôi là nhờ nền tảng dựa
trên tình hữu nghị và cảm hứng chung của người dân. Tôi nghĩ về những người Mỹ
hay Việt Nam đã vượt đại dương bao la, có người được đoàn tụ với gia đình sau
hàng thập kỷ và hay như Trịnh Công Sơn sáng tác ca khúc “nối vòng tay lớn” để
mở tấm lòng của mình ra để nhận ra nhân tính chung nơi mỗi người.
Tôi nghĩ rằng bất kỳ người Mỹ gốc Việt thành công nào, dù là bác
sĩ, nhà báo, thẩm phán, giới chức công vụ. Một trong số họ, người được sinh ra
ở đây, viết thư cho tôi “tạ ơn Chúa, tôi được sống “giấc mơ Mỹ”. Tôi tự hào là
một người Mỹ, nhưng tôi cũng rất tự hào là một người Việt Nam”. Và ngày hôm nay
ông ấy trở về đây để “cải thiện cuộc sống của người Việt Nam”. Tôi nghĩ về một
thế hệ người Việt mới, rất nhiều người trẻ đang ở đây, những người sẵn sàng để
lại dấu ấn trên toàn thế giới, và tôi muốn nói với người trẻ đang lắng nghe
đây: tài năng, động lực, ước mơ của bạn, trong những thứ đó, Việt Nam có mọi
thứ cần để tiến tới. Tương lai nằm trong tay các bạn. Đây là thời điểm của bạn.
Và nếu bạn theo đuổi tương lai mình muốn, tôi muốn bạn biết rằng Mỹ luôn là đối
tác và người bạn của các bạn.
Sau này, khi các bạn trẻ cùng học tập, cùng phối hợp sáng tạo và
kinh doanh với nhau, hãy nhớ tôi ủng hộ sự an toàn, thăng tiến nhân quyền và bảo
vệ hành tinh này cùng với nhau. Tôi muốn các bạn nghĩ lại thời điểm này và hi
vọng vào tầm nhìn mà tôi đưa ra hôm nay. Hay nếu tôi có thể nói cách khác như
các bạn biết rõ về Truyện Kiều, Nguyễn Du đã nói:
"Rằng trăm năm cũng từ đây
Của tin gọi một chút này làm ghi”.
“Cảm ơn các bạn. Thank you very much. Thank you Vietnam”
Bài phát biểu của Tổng thống Obama
Trưa 24/5, Tổng thống Mỹ Obama có bài phát biểu 30 phút trước
2.000 trí thức và doanh nhân Việt Nam. Ông đã trích dẫn nhiều câu văn, thơ nổi
tiếng của Lý Thường Kiệt, Nguyễn Du, Văn Cao...
__._,_.___
No comments:
Post a Comment