Phỏng vấn Luật sư Lê
Công Định về Thông tư 13/2016 của Bộ Công an
Phạm Thanh Nghiên (Danlambao) - Ngày 10/3/2016, Bộ Công an đã ra Thông tư số Số:
13/2016/TT-BCA về “Quy định
thực hiện nhiệm vụ bảo vệ phiên tòa của lực lượng Công an nhân dân”. Thông
tư này sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 24/4/2016. Một trong những nội dung của
Thông tư 13 là cho phép công an có quyền bắt những người dân tụ tập bên ngoài
phiên tòa nếu không thể thuyết phục hoặc yêu cầu họ giải tán. Nhiều người cho
rằng Bộ công an ra Thông tư này là nhằm vào giới đấu tranh cho nhân quyền trong
nước.
Đã có rất nhiều người dân bị ngăn cấm, bị đánh
đập hoặc bắt bớ chỉ vì muốn tham dự các phiên tòa xét xử những người bất đồng
chính kiến được Nhà nước thông báo là “công khai”. Sự việc gần đây nhất là
phiên tòa xét xử ông Nguyễn Hữu Vinh, tức Blogger Anh Ba Sàm cùng người cộng sự
Nguyễn Thị Minh Thúy. Một số người đã bị lực lượng công an cả thường phục lẫn
sắc phục bắt đi ngay gần trụ sở phiên tòa và bị câu lưu trái phép chỉ vì những
người này đến ủng hộ tinh thần cho hai nhà tranh đấu nổi tiếng trên. Nhiều
người bảo vệ nhân quyền sau đó cũng đã bị công an gửi giấy mời với lý do “để
làm rõ việc tụ tập đông người tại vỉa hè ngã tư Triệu Quốc Đạt -Hai Bà Trưng,
Hà Nội ngày 23/3/2016”- tức khu vực gần tòa án.
Để hiểu rõ hơn về tính pháp lý của Thông tư
13/2016, Phạm Thanh Nghiên đã có cuộc phỏng vấn luật sư Lê Công Định. Xin mời
quý độc giả theo dõi cuộc phỏng vấn này.
Phạm Thanh Nghiên:
Xin chào Luật sư Lê Công Định, cảm ơn anh đã dành thời gian cho cuộc phỏng vấn
của phóng viên bất đắc dĩ này.
Thưa anh, là một luật sư, anh đánh giá thế nào về Thông tư
13/2016/TT-BCA do Bộ Công an ban hành hôm 10/3 và sẽ có hiệu lực thi hành kể từ
ngày 24/4/2016?
Luật sư Lê Công Định: Theo tôi việc bảo vệ phiên tòa là điều rất cần thiết. Điều 3
của Thông tư 13 quy định rằng bảo vệ phiên tòa nhằm bảo đảm an toàn cho hội
đồng xét xử, người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng, người tham dự
phiên tòa và hồ sơ, tài liệu, vật chứng của vụ án. Ở các nước khác, phiên tòa
luôn được lực lượng cảnh sát tư pháp bảo vệ với mục tiêu tương tự như vậy. Đó
là điều hoàn toàn bình thường.
Phạm
Thanh Nghiên: Thưa luật sư, đáng
chú ý nhất là Điều 14 của Thông tư 13 cho phép công an có quyền bắt những người
dân tụ tập bên ngoài phiên tòa nếu không thể thuyết phục hoặc yêu cầu họ giải
tán. Anh cho biết ý kiến về quy định này?
L/s Lê Công Định: Điều 14 của Thông tư quả thật đáng chú ý và dường như là điều
mà Thông tư 13 chú trọng, đó là việc “xử lý tình huống tụ tập đông người gây
rối trật tự khu vực xử án”. Đối chiếu với mục đích bảo vệ phiên tòa như được
quy định tại Điều 3 mà tôi đề cập ở trên, Điều 14 rõ ràng dư thừa, vì sự an
toàn của hội đồng xét xử, người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng,
người tham dự phiên tòa, cùng hồ sơ, tài liệu và vật chứng của vụ án chỉ có thể
được bảo vệ trong phạm vi khu vực xử án mà thôi. Sự tụ tập đông người bên ngoài
khu vực xử án chắc chắn không có khả năng đe dọa sự an toàn đó, trừ phi những
người quá khích tìm cách tấn công từ bên ngoài vào bên trong phòng xử án bằng
các phương tiện và vũ khí nguy hiểm.
Việc lồng một điều khoản với nội dung không
liên quan đến mục tiêu bảo vệ phiên tòa cho thấy mục đích thực sự nhưng được ẩn
giấu khéo léo của thông tư này, đó là thiết lập cơ sở pháp lý cho hành động đàn
áp và bắt giam những người đến tụ tập bên ngoài khu vực xử án nhằm ủng hộ tinh
thần của bị cáo và phản đối phiên tòa bất công. Với lý do bảo vệ phiên tòa từ
nay, lực lượng công an có quyền trấn áp thẳng tay những ai bị xem là “gây rối
trật tự khu vực xử án”. Hơn nữa, nhận định có hay không tình trạng “gây rối
trật tự khu vực xử án” cũng hoàn toàn võ đoán và một chiều từ phía công an. Khi
muốn đàn áp và bắt giam những người đến tụ tập bên ngoài khu vực xử án, thì
công an sẽ đội cho họ cái mũ “gây rối trật tự” rồi áp dụng ngay Điều 14 của
Thông tư 13, bất kể họ chưa và không có khả năng đe dọa sự an toàn của phiên
tòa.
Phạm Thanh Nghiên:
Một trong những nguyên tắc bảo vệ phiên tòa (chương 1- Quy định chung) có ghi
rõ là cán bộ, chiến sĩ công an nhân dân trong khi làm nhiệm vụ bảo vệ phiên tòa
phải “tuân thủ Hiến pháp, pháp luật”. Vậy thì có điểm mâu thuẫn không giữa
quyền hạn của công dân và nghĩa vụ của công an trong trường hợp này nếu chiếu
theo quy định của hiến pháp? Hay nói cụ thể hơn là thông tư 13 có vi phạm hiến
pháp không?
L/s Lê Công Định: Biểu tình và tự do ngôn luận là hai quyền được Hiến pháp 2013
ghi nhận, tôn trọng và bảo đảm thực thi. Như vậy, việc tập hợp đông người để
ủng hộ tinh thần của bị cáo và phản đối phiên tòa bất công hoàn toàn thuộc phạm
vi các quyền hiến định của công dân. Không một đạo luật hay bản văn luật pháp
dưới luật nào có thể hạn chế hay tước đoạt quyền hiến định của công dân dưới
mọi hình thức.
Một Bộ trưởng thuộc ngành hành pháp không có
quyền ban hành một thông tư mặc nhiên xâm phạm các quyền tự do được Hiến pháp
công nhận. Thông tư 13 do vậy vi phạm nghiêm trọng Hiến pháp 2013. Trong một
nhà nước pháp quyền thật sự, một thông tư như thế chắc chắn sẽ bị tòa án bảo
hiến tuyên vô hiệu, và không bộ trưởng nào dám liều lĩnh đánh cược sinh mạng
chính trị của mình bằng việc ban hành một bản văn pháp lý vi hiến hiển nhiên.
Nói đi cũng phải nói lại, tất nhiên, nhà nước
pháp quyền giả hiệu thì khác.
Phạm Thanh Nghiên: Một lần nữa xin cảm ơn Luật sư Lê Công Định.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment